เรื่องราวความขัดแย้งระหว่างศาสนามักถูกนำมาเป็นประเด็นจดจำและถกเถียงในเชิงลบ อันที่จริงภาพเชิงบวกในเรื่องนี้ใช่ว่าไม่มี ตัวอย่างเช่น ความขัดแย้งระหว่างชนชาวคริสต์กับมุสลิมช่วงสงครามครูเสดในอดีตนั่นไง สงครามครูเสดเริ่มต้นปลายคริสต์ศตวรรษที่ 11 จบลงปลายศตวรรษที่ 13 ยาวนานสองร้อยปี ความขัดแย้งนี้นำความก้าวหน้าด้านศิลปวิชาการมากมายให้เกิดขึ้นในยุโรป เสียดายที่ไม่ค่อยมีใครกล่าวถึง
สงครามครูเสดเริ่มขึ้นเมื่อชาวยุโรปถูกหว่านล้อมจากฝ่ายศาสนาให้เข้าร่วมกับบรรดาอัศวินและนักรบเดินทางไปทำสงครามยังดินแดนตะวันออกกลางอันไกลโพ้น โดยเชิญชวนว่าเพื่อปลดปล่อยนครเยรูซาเล็มอันศักดิ์สิทธิ์จากมุสลิมที่ป่าเถื่อน รางวัลตอบแทนคือดินแดนและทรัพย์สินของมุสลิมรวมถึงสรวงสวรรค์ที่รอคอยอยู่ ผู้เดินทางไปรบเรียกตนเองว่าครูเสด ระหว่างสงครามดำเนินอยู่ คำบอกเล่าจากนักรบครูเสดที่คืนกลับมายังยุโรปกลับเป็นข้อเท็จจริงที่ว่ามุสลิมในตะวันออกกลางมิใช่ชนป่าเถื่อนทว่ารุ่งเรืองด้วยอารยธรรมและศิลปวิทยาการเหนือชนยุโรป ชนคริสต์และยิวในปาเลสไตน์มิได้ถูกข่มเหงทั้งมีจำนวนไม่น้อยร่วมรบเคียงบ่าเคียงไหล่กับมุสลิมเพื่อต่อต้านนักรบครูเสด เรื่องราวในปาเลสไตน์จึงมิได้เป็นดังข่าวลือและข่าวลวงที่ถ่ายทอดกันมา มุสลิมในตะวันออกกลางสนใจด้านธุรกิจการค้ามากกว่าสงคราม อีกทั้งไม่มีบรรยากาศการไล่ล่าแม่มดหรือภูตผีเช่นที่เกิดขึ้นในยุโรปที่ในเวลานั้นอยู่ในยุคมืด
เข้าคริสต์ศตวรรษที่ 14 สงครามครูเสดที่คาราคาซังมานานระหว่างชนอาหรับในตะวันออกกลางกับชนชาวยุโรปสิ้นสุดลง การเรียนรู้และประสบการณ์สะสมจากสงครามครูเสดที่เกิดขึ้นส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขนานใหญ่ในยุโรป อำนาจอิทธิพลของฝ่ายศาสนาในยุโรปถดถอยลง จากนั้นไม่นานเกิดโรคระบาดใหญ่คือกาฬโรคที่มากับหมัดหนูผ่านทางเส้นทางการค้าจากตะวันออกไกลซึ่งคร่าชีวิตผู้คนในยุโรปไปมากกว่าหนึ่งในสาม ความทุกข์ยากจากสงครามผสมผสานกับโรคระบาดส่งผลให้อำนาจของฝ่ายศาสนาที่ครอบงำชาวยุโรปมานานอ่อนแรงกระทั่งดับลงในที่สุด ยุโรปหลุดพ้นยุคมืดบอดทางปัญญาเข้าสู่ยุคที่เรียกกันว่าการฟื้นฟูศิลปะวิทยาการหรือเรอเนสซองค์หลังจากนั้นจึงเข้าสู่ยุคสว่างทางปัญญา ก้าวเข้าสู่ยุคเทคโนโลยีอย่างรวดเร็ว
ช่วงสงครามครูเสดเกิดการแลกเปลี่ยนทางวิทยาการระหว่างยุโรปกับโลกอาหรับ มีการนำตำรับตำราด้านปรัชญา วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยีจากโลกอาหรับแปลเป็นภาษากรีกละตินและอื่นๆเผยแพร่กันทั่วไป วิทยาการในยุโรปที่พัฒนาขึ้นพร้อมกับการค่อย ๆ ล่มสลายของอำนาจฝ่ายศาสนากลายเป็นบ่อเกิดทางวิทยาการที่สร้างความก้าวหน้าให้กับยุโรปและโลกต่อเนื่องมาจนทุกวันนี้ ภาพเชิงบวกจากสงครามครูเสดจึงมีมากมาย เสียดายที่ชาวยุโรปละเลยไม่อ้างอิงว่าความก้าวหน้าของยุโรปเป็นผลมาจากการต่อยอดวิทยาการจากโลกอิสลาม หากเวลานั้นได้อ้างอิงสักหน่อย ความขัดแย้งรุนแรงในโลกปัจจุบันคงลดดีกรีลงได้มากในวันนี้
Facebook Dr.Winai Dahlan
