อารมณ์มนุษย์ สุข สนุก รื่นเริง เครียด เศร้า เสียใจ โกรธ วิตก เป็นผลมาจากการทำงานของสมอง โดยมีสารเคมีอย่างฮอร์โมนเข้าไปควบคุม อยากมีความสุขก็ควรเรียนรู้เรื่องราวของฮอร์โมนกันสักหน่อย ดูว่าจะใช้วิธีไหนในการควบคุมฮอร์โมนเหล่านั้น มีฮอร์โมนอย่างน้อยสี่ชนิดเกี่ยวข้องกับความสุข ได้แก่ โดปามีน (Dopamine) เซโรโทนิน (Serotonin) เอ็นโดรฟิน (Endorphins) และออกซิโตซิน (Oxytocin) ฮอร์โมนกลุ่มนี้ช่วยให้เกิดความรู้สึกเป็นสุขและเพลิดเพลิน ขณะเดียวกันก็ช่วยลดอาการซึมเศร้าและวิตกกังวลพร้อมกันไปด้วย

โดปามีนทำให้รู้สึกดี เซโรโทนินช่วยลดภาวะซึมเศร้า เอ็นโดรฟินช่วยให้มีความสุข ฮอร์โมนตัวหลังนี้มีคุณสมบัติทางเคมีคล้ายมอร์ฟีนจึงช่วยลดความเจ็บปวดทางกายได้อีก คราวนี้ลองมาเรียนรู้วิธีง่ายๆเพื่อเพิ่มการผลิตฮอร์โมนเหล่านี้ อย่างเช่นว่า การออกกำลังกายช่วยเพิ่มฮอร์โมนความสุขคือโดปามีน เซโรโทนิน เอนโดรฟิน ทั้งช่วยเพิ่มฮอร์โมนตัวอื่นได้อีก เช่น โกรทฮอร์โมนช่วยซ่อมแซมร่างกายและช่วยการเจริญเติบโต เทสโทสเตอโรนช่วยฟื้นฟูร่างกายและสร้างกล้ามเนื้อ อินซูลินและไทรอยด์ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดและการเผาผลาญ

วิธีอื่นอย่างเช่นการได้รับแสงแดดช่วงเช้าตรู่ก่อน 9 โมงเช้าและหลัง 3 โมงเย็น ช่วยให้ผิวหนังผลิตวิตามินดีเสริมกระดูกให้แข็งแรง ช่วยเพิ่มภูมิต้านทานให้ร่างกาย ทั้งช่วยกระตุ้นการผลิตเซโรโทนินทางอ้อมได้ด้วย ก่อให้เกิดความสุขช่วยลดภาวะซึมเศร้า อีกวิธีหนึ่งที่ช่วยเสริมความสุขคือการร่วมกิจกรรมอารมณ์ดีทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นการท่องเที่ยว การเดินเล่นไปตามสถานที่ต่างๆ การร่วมกิจกรรมบันเทิงที่ชอบ การร่วมสังสรรค์กับญาติมิตรที่สนิทสนม การโอบกอด สัมผัสตัว พูดคุยในสาระที่สร้างรอยยิ้ม การนวดเพื่อผ่อนคลายร่างกาย ช่วยบรรเทาความเครียดและลดความหดหู่กับปัญหาได้ดี กิจกรรมเติมความสุขเหล่านี้ช่วยให้ร่างกายผลิตเซโรโทนิน เอ็นโดรฟิน ที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการมีความสุข และออกซิโตซินที่เชื่อมโยงกับความรักและความสัมพันธ์

นอกจากนี้การเลือกกินอาหารบางชนิดโดยเฉพาะอย่างยิ่งอาหารที่มีทริปโตเฟนสูงช่วยเสริมความสุขได้ โดยทริปโตเฟนเป็นกรดอะมิโนจำเป็นที่ช่วยในการผลิตเซโรโทนิน หาได้จากนม เนย เนยแข็ง ไข่แดง เนื้อสัตว์ ปลา ไก่งวง ถั่วลิสง อัลมอนด์ อินทผาลัมแห้ง กล้วย ถั่วเปลือกแข็งและสีด สุดท้ายคือการทำสมาธิทำจิตใจสงบนิ่ง การละหมาด การสวดมนต์ทางศาสนา ช่วยขจัดความคิดด้านลบที่สะสมอยู่ในวันนั้น เกิดมุมมองเชิงบวก ช่วยลดการผลิตคอร์ติซอลซึ่งเป็นฮอร์โมนเครียดโดยแทนที่ด้วยเอ็นโดรฟิน ช่วยบรรเทาความรู้สึกเครียด แทนที่ด้วยอารมณ์ที่ก่อความสุข ใครที่มีความทุกข์ ความเครียด ลองนำวิธีสร้างความสุขง่ายๆอย่างที่แนะนำไปปฏิบัติดู เมื่อเกิดความสุข ความรู้สึกดีขึ้นมาแล้ว นำมาเล่าสู่กันฟัง ทำตนเองเป็นผู้ให้จะช่วยลดเครียดลงไปได้อีก

Dr.Winai Dahlan